Oliemolen

 Vanwege een schrijffout en/of vervalsingen van documenten is het niet duidelijk of de Oliemolen uit 1502 of 1562 dateert of misschien nog ouder is. Laten we daarom zeggen dat de molen uit de zestiende eeuw stamt. 

Diverse namen voor deze molen komen voorbij zoals: “Oalichs mühle” en “In den Krouwel” maar ook “Creuwels oleij meulen”, toch is deze molen van oorsprong een volmolen voor het vollen van wol (bij het vollen van wol haken de wolvezels in elkaar en ontstaat er vilt waar men kleding mee kan maken).

Eind 16e eeuw werd pas begonnen met het persen van oliehoudende zaden voor de productie van lijnolie – lampenolie – smeerolie, van de restanten werden lijnkoeken (veevoer) gemaakt. Aan deze olieproductie dankt de molen zijn naam. 

Vanaf 1829 wordt er ook graan gemalen en in 1850 kwam er een looimolen bij; vanaf 1905 werd er alleen nog maar graan en koren gemalen.

De gebouwen van witgeverfde kalksteen, bestonden uit een bakhuis (bakkes), een koeienstal, een varkensstal, een bijkeuken, een woonhuis en natuurlijk een molen.Het molenhuis is als vakwerk uitgevoerd met een onderbouw van mergel. De mest lag op de binnenplaats (mesthof) en de kippen sliepen op zolder boven de koeienstal. Alle toegangsdeuren van huis en stallen kwamen uit op het binnenplein, de ramen aan de buitenzijde waren voorzien van tralies of vergrendelbare luiken. Dus als de inrijpoort dicht was en de hond los, was men veilig voor schelmen.

In april 1928 werd door brand  de koeienstal, bijkeuken en schuur vernield. De schuur werd vervangen door een woonhuis en van de twee poorten bleef er maar één over.

De bovenslagmolen met houten waterrad is gelegen aan de rand van het Aambos en wordt gevoed door de Caumerbeek. 

Om overstromen van de stuwvijver te voorkomen moest bij dreigend noodweer het erk open gezet worden zodat het water via de oorspronkelijke beek kon stromen. 

Omdat in 1930 de steenkolenmijn Wilhelmina het mijnwater niet meer loosde op de Caumerbeek en er bij de bron van de beek water werd onttrokken voor de drinkwatervoorziening  was het noodzakelijk om een elektromotor te installeren waardoor de dagproductie meel naar 10.000 Kg steeg.

Anno 2020 wordt er in de molen nog steeds graan gemalen en je kunt er overnachten in een van de drie vakantieverblijven. Boven de poort staat  nog steeds Oliemolen en dat zal waarschijnlijk ook altijd de naam blijven.