Beersdal

De wijk Beersdal wordt begrensd door een weg uit de Romeinse tijd die we nu de Schelsberg noemen en door de Caumerbeek. De wijk maakt deel uit van het stadsdeel Heerlerheide en lag op loopafstand van de Oranje Nassau mijn 1. De mijnwerkers- / arbeiderskolonie Beersdal is gebouwd tussen 1910 en 1913, enkele huizen zijn in 1918 gebouwd. 

Architect Jan Lugten (1866 – 1947), die afkomstig was uit Vianen, was van 1907 tot 1921 werkzaam op de bouwafdeling van de Oranje Nassau Mijnen. Omdat sinds 1908 de uit Lotharingen (Frankrijk) afkomstige familie. De Wendel eigenaar was van de Oranje Nassau mijnen, ontwierp hij onder andere deze zogenaamde Lotharingse woningen.

Een groot rechthoekig plein vormt het midden van de wijk. Dat plein bestond uit twee delen: een moestuin waar de kinderen uit de wijk konden leren hoe ze groenten en fruit moesten verbouwen en een veld dat gebruikt werd als voetbalveld en voor weidefeesten. Het stratenplan bestaat uit drie hoofdwegen van zes meter breed met links en rechts een trottoir en dwars daarop een aantal straten van drie meter zonder trottoirs. Met de bouw van de ON III (1917) werd er ook een spoorlijn aangelegde tussen de ON I en de ON III dat langs Beersdal liep. Bij de wijkuitbreiding in 1918 werden er woningen gebouwd aan de andere zijde van de spoorlijn waardoor het spoor dwars door de wijk liep.

De wijk bestaat uit 48 “twee onder een kap” woningen (type F), die door opzichters van de ON I mijn bewoond werden en uit 44 “vier onder een kap” woningen (type G) voor de arbeiders van de ON I mijn. 

De 272 woningen zijn te herkennen aan een gepleisterde gevel met een omlijsting van metselwerk. Op het rode pannendak zijn met blauwe pannen Lotharingse patronen aangebracht. 

De woningen zijn gebouwd naar het tuinstad idee. Het tuinstad idee is ontstaan naar aanleiding van de Engelse industriële revolutie, halverwege de 19e eeuw. Omdat mensen, door gebrek aan (goede) huisvesting, veel te dicht op elkaar woonden in donker, vochtige woningen, ontstonden er ziektes en zelfs epidemieën. Om deze onwenselijke situatie tegen te gaan werden er wijken gebouwd met veel groen, lage eengezinswoningen met een grote tuin, waar men  groente kon verbouwen. Bovendien was er  een kruidenierswinkel voor de eerste levensbehoeften.

Toen de woningen particulier bezit werden, hebben de bewoners ze aangepast naar hun persoonlijke wensen. Daardoor is het originele karakter soms verloren gegaan.

Sinds 2008 is deze ruim opgezette en groene wijk een beschermd stadsgezicht.

Naamgeving

Hoeve Beersdal lag net als Vrank en Hueske in de Koningsbeemd, een Schinnenerleen

De straten in Beersdal zijn genoemd naar Nederlandse rivieren. Scheldestraat, Wormstraat, Schiestraat, Swalmstraat, Niersstraat, Geulstraat, Roerstraat, Maasstraat, Hunzestraat, Diezestraat, Lekstraat, Dinkelstraat, Rijnstraat, Dommelstraat, Vechtstraat, Amstelstraat, Jekerstraat, Lingestraat, Ijsselstraat, Merwedestraat, Waalstraat, Gouwestraat, Eemstraat, Reggestraat, Schipbeekstraat.

Voor de namen Beersdalplein en Rennemigerveldweg zijn voordehandliggende verklaringen te geven.

De “Van der Scheurstraat” is genoemd naar de in 1926 in Heerlen geboren vakbondsman Jaap van der Scheur. 

De “Schout van Heeckerenring” is genoemd naar Baron J.D. van Heeckeren tot Rooderloo die van 1762 tot 1779 schout was te Heerlen. De schout, verantwoordelijk voor de openbare orde, was voorzitter van de schepenbank, een functie met hoog aanzien.

De naam Koningsbeemd is afkomstig van “Hof Koningsbeemd”, een vierkantshoeve uit de 14e eeuw, die later Wijngaardshof werd genoemd  en in 1999 is afgebroken.

Over de herkomst van Huisbergerstraat is niets bekend, misschien dat het van oudsher de straat is waar het huis van familie Berger heeft gestaan.